Bands en artiesten staan op en stoppen met enige regelmaat. Heel veel van mijn favoriete bands zijn gestopt, soms omdat er meningsverschillen waren, maar ik denk dat in veel gevallen het financiële perspectief ook mee weegt in het besluit of een band uiteindelijk doorzet.
Je begint als artiest niet met het voornemen om nooit te kunnen spelen, om geen luisteraars te hebben voor je muziek. Veel tijd wordt er geïnvesteerd in het schrijven van muziek, en uiteraard als je iets uit wil brengen zullen er kosten zijn voor het opnemen van jouw muziek. Die investeringen hoop je toch uiteindelijk een keer terug te kunnen verdienen met jouw optredens, merchandise en albums.
Steeds vaker komen er berichten langs op de socials van artiesten dat ze eigenlijk niet eens rond kunnen komen van het artiestenbestaan. Zelfs artiesten zoals Asaf Avidan en Kate Nash die toch beide hits hebben gehad in de top 40 spreken zich hier over uit.
Kate Nash vertelde in een interview met BBC Radio dat ze zo'n 50.000 pond verliest op haar US tour, verwacht dat ze niks verdiend aan haar UK tour en verbolgens wederom in het rood beland op haar EU tour. Even voor de beeldvorming op alleen Spotify wordt deze dame gemiddelde aantal luisteraars per maand van 946,7 k luisteraars, dus het is niet alsof deze artiest opeens geen fans meer heeft. En dan vraag ik mij dus af, hoe kan het dat een artiest van deze grote al niet rond kan komen van haar tours? Dat zegt, uiteraard, nog niks over haar inkomsten in totaal. Echter blijkt dat artiesten het ook niet moeten hebben van de streaming platforms.
Einde van 2024 deed Asaf Avidan een soort van Q&A over een aantal uiteenlopende onderwerpen, een daarvan was de evolutie van de muziek industrie in de laatste 18 jaar. Asaf Avidan scoorde ooit een hit met "One Day", wat een remix was van het origineel Reckoning Song. Hij vertelt dat in de tijd dat hij begon 18 jaar geleden, er nog veel albums verkocht werden in de vorm van Cd's en LPs. Er was in die tijd al een opkomst van het illegaal downloaden van muziek, maar dat had weinig invloed op de verkopen van Cd's en Lp's.
Het begin van de digitale revolutie kwam met het idee van Apple Music, waar je per liedje betaalde voor een digitale kopie. Dit zorgde er al voor dat de verkopen van fysieke kopieën terugliep, door de komst van streaming platforms al Spotify, Deezer en andere liep de verkopen nog verder terug. De streaming platforms hebben er voor gezorgd dat er geen noodzaak was voor fysieke kopieën. Echter, de verdienmodellen achter deze platforms hebben er voor gezorgd dat artiesten tegenwoordig niet meer rond kunnen komen van hun kunst.
Asaf Avidan legt dit verder uit, aan de hand van een Spotify-voorbeeld. Om een gemiddeld uurloon van 15 dollar te verdienen op Spotify, heb je een gemiddeld aantal luisteraars per maand nodig van 1 miljoen. Vervolgens zegt hij, ik ben een van de gelukkigen die meer dan een miljoen luisteraars per maand heb, maar voor een beginnende artiest is het bijna onmogelijk om zo veel luisteraars per maand te krijgen. Met een maandelijks abonnement van 12 euro gemiddeld, blijft er voor de artiest niet veel over.
Een bijkomend probleem is dat er te veel aanbod is. Iedere dag komen er duizenden nieuw nummers bij op Spotify, die overvloed aan muziek maakt het dat mensen zich overweldigt voelen bij het aanbod en hierdoor geen besluit kunnen vormen en dus misschien een half uur aan het scrollen zijn zonder iets geluisterd te hebben. Tegenwoordig is er zo veel aanbod, niet alleen van muziek, ook van films, series en boeken is dit het geval.
Mensen weten van gekheid niet meer wat ze willen luisteren, zien of lezen. Ook ik heb hier af en toe last van, vooral met lezen en TV. Echter luisteren is bij mij gebonden aan mijn gevoel, dus dat is voor mij dan makkelijker te bepalen. De verhoudingen in de muziek industrie worden steeds schuiner, de streamingdiensten en platenmaatschappijen hebben het voor het zeggen, en pakken ruime marges er tussen uit, waardoor er weinig overblijft voor de artiest die het heeft gecreëerd.
Aan de ene kant heb je het probleem dat touren zo duur is geworden dat een artiest daar niet van rond kan komen, aan de ander kant houden ze dus niet veel over aan de inkomsten van streaming. Het klinkt niet echt als een vetpot om artiest te zijn. Wat kun je doen om wel jouw favoriete artiest/band te supporten?
Er zijn een aantal dingen die je als fan, wel kan doen om een artiest te steunen. Het klinkt misschien als een nutteloze actie, maar ga naar die concerten van artiesten die je leuk vindt. Iedere artiest wil zijn zaal vol hebben, muziek live zien geeft ook een heel ander gevoel dan als je dat op de radio hoort of op Spotify luistert. Live word je niet afgeleid door de andere dingen om je heen, dan kun je helemaal op gaan in de muziek.
Bijna alle artiesten hebben tijdens hun show merchandise bij zich, T-shirts, truien, patches, vinyl, cds en misschien nog wel meer. Kleine artiesten zijn vaak na hun optreden ook te vinden bij de merch tafel, en zullen met liefde hun platen voor je signeren. Koop die merchandise, dit zijn extra inkomsten voor een artiest, waar de marges vaak hoger op zijn dan op hun streaming inkomsten. Vaak is het ook de manier om speciale edities van lp's of shirts van de artiest te vinden. Denk bijvoorbeeld aan T-shirts met de tourdata achter op van een bepaalde tour, dat zijn dingen die je vaak alleen kan kopen tijdens een van deze tourdata. Ik vind het persoonlijk altijd een leuk souvenir. Ook heb ik menig gesigneerde plaat in de kast staan, soms met gelimiteerde uitgaven, en bijzondere kleuren.
Mocht je favoriete artiest nooit bij je in de buurt spelen, maar wil je toch steun bieden, dan kun je altijd band merch kopen, via de band zelf, veel artiesten hebben eigen webshops. Ook daar bij geld dat via hun eigen kanalen je soms ook hele mooie speciale merch kan vinden.
Ik denk dat er naast de bovenstaande voor de hand liggende opties er ook een verschuiving gaat komen. Waarbij artiesten er voorkiezen om zelf een fan base op te bouwen zonder label. Ik zie dit in andere creatieve velden al gebeuren. Hulpmiddelen waar je dan aan moet denken zijn YouTube, Patreon, Discord, Kickstarters, Ko-fi, Bandcamp en of een eigen abonnementsform. Een vroege Nederlandse pionier op dit gebied is bijvoorbeeld Oh Hazar, die Club Obscur in het leven riep. Een abonnement dat toegang biedt tot exclusieve concerten, merchandise of vroege toegang tot nieuwe nummers.
Deze verschuiving naar fanbase bouwen door middel van digitale platforms als Patreon is denk ik al wel begonnen, maar dit zal de komende jaren nog vele vormen krijgen. Artiesten zullen toch nieuwe manieren moeten vinden om zich te onderscheiden tussen de miljoenen anderen.
Heb jij interesse in boeken, check dan ook eens mijn andere blog Witchy Reads. Hier schrijf ik over boeken in het fantasy en science fiction genre. Mocht jou hobby boeken verzamelen zijn, dan kun je ook terecht bij mijn tweedehands boeken winkel Arcane Archives, ik help jou graag met het kiezen van jou nieuwste favoriete boek!
Opmerkingen